کد مطلب:33795 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104

دو تمثیل در ادب فارسی در باب مواجهه ی انسان با بلایا











در ادبیات ما برای توصیف این بلاكشی ها دو تمثیل نقل شده است: یك تمثیل آن است كه شخص باید مانند «میخ» باشد، یعنی هر چه بیشتر بر سرش می كوبند، استواریش افزون تر گردد. بقول آن شاعر:


استواری و استقامت میخ
سزدار عبرت بشر گردد


بر سرش هر چه بیشتر كوبند
پایداریش بیشتر گردد


در مقابل این تمثیل، تمثیل دیگری وجود دارد كه غزالی آن را نقل كرده است: غزالی در توضیح آفات علم كلام بیان می كند كه گروهی معتقدند باید به علم كلام روی آورد تا ایمان آدمی تقویت شود. یعنی غور در شبهات و بررسی پاسخهای آنها موجب استواری ایمان مومنان خواهد شد. غزالی در مقابل به زبان تمثیل می گوید كه چه كسی دیده است كه اگر درخت را با تبر بكوبند، ریشه هایش استوارتر می شود؟

مطابق این دو تمثیل انسانها در مواجهه ی با بلایا بر دو گونه اند: نخست انسانهای میخ صفت كه ضربه ی بلایا ایشان را استوارتر می كند و دوم انسانهای نهال صفت كه چه بسا وزش طوفانی یا نسیم ملایمی آنها را از ریشه بركند.